Monitoring a przepisy – najważniejsze informacje

W dzisiejszych czasach z kamerami wizyjnymi można spotkać się coraz częściej. Instalowane są nie tylko w bankach, galeriach handlowych czy w budynkach publicznych, ale również w domach i na podwórkach. Pełnią one funkcję ochrony mienia i zapewniają większe poczucie bezpieczeństwa. Co jednak ważne, w przypadku monitoringu prywatnego wiele osób zadaje pytanie, czy taka praktyka jest legalna i zgodna z przepisami obowiązującego prawa? Pytanie to zadawane jest w kontekście ochrony danych osobowych. Warto zatem sprawdzić, co w tym zakresie mówi prawo.

Czy prywatny monitoring jest legalny?

Warto zacząć od wyjaśnienia, czym tak naprawdę jest monitoring wizyjny. Ogólnie rzecz ujmując, jest to system składający się z kamer umiejscowionych w określonych miejscach, którego celem jest rejestracja obrazu i czasem także dźwięku, na określonym terenie. Taki monitoring instalowany jest w celu ochrony mienia i zapewnienia większego bezpieczeństwa. Jak wspomniano wyżej, często można spotkać się z pytaniem, czy taki monitoring prywatny jest zgodny z prawem? Czy można mieć kamery na posesji? Tak, jednak pod pewnymi warunkami. Po pierwsze, monitoring prywatny nie może w żaden sposób naruszać prywatności innych osób. Warto zakupić kamery, w których jest możliwość ustawienia stref prywatności, tzn. kamera nie będzie rejestrować obrazu w wyznaczonej strefie, np. poza ogrodzeniem. Po drugie, musi rzecz jasna działać zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Jak zatem widać, choć monitoring prywatny nie jest zakazany, to jednak nie zawsze jest w pełni dozwolony. Z jakimi przepisami musi być zgodny? Przede wszystkim są to przepisy RODO. Mowa tu o rozporządzeniu zakładającym ochronę danych osobowych osób fizycznych. Określa ono zasady dotyczące przetwarzania danych osobowych, a także ochrony prywatności obywateli.

Czy przepisy RODO dopuszczają monitoring prywatny?

Przepisy RODO zezwalają na monitorowanie i rejestrację obrazu na własnej posesji dla celów osobistych. Oznacza to, że prywatny monitoring wizyjny jest w pełni legalny, jeśli rejestruje wyłącznie obszar posesji, a zarejestrowany obraz nie jest przetwarzany do innych celów, jak wyłącznie na użytek prywatny. Zdarza się jednak, że kamery monitoringu obejmują w mniejszym lub większym stopniu sąsiednią posesję, chodnik lub ulicę. Co w takiej sytuacji? Sama obserwacja ludzi poza posesją jest zgodna z prawem. Nieco inaczej jest w sytuacji, w której obraz ten jest utrwalany. W takim przypadku ma się już do czynienia z przetwarzaniem danych osobowych. Oznacza to, że jeśli rejestrowany obraz zapisywany jest na różnego rodzaju nośnikach, wówczas konieczne jest przestrzeganie przepisów RODO.

Jak przestrzegać RODO rejestrując obraz z kamer monitoringu?

Przede wszystkim warto jeszcze raz dokładnie wskazać na to, kiedy właściciel monitoringu staje się administratorem danych osobowych. Dzieje się tak w przypadku, kiedy kamery monitoringu zainstalowane na prywatnej posesji obejmują swoim zasięgiem obszar publiczny. W takiej sytuacji właściciel monitoringu, a tym samym administrator danych osobowych, ma obowiązek poinformowania o obecności kamer. Można to zrobić, choćby umieszczając w widocznym miejscu znak informujący o prowadzeniu monitoringu. Poza tym osoba prowadząca taki monitoring zobowiązana jest także do zabezpieczenia kamer. Wszystko po to, aby mieć pewność, że sprzęt rejestrujący gwarantuje ochronę danych osobowych. Pamiętać trzeba także o obowiązku udostępnienia nagrań osobom na nich zarejestrowanym na ich życzenie.

Czy właściciele sąsiednich posesji muszą wyrazić zgodę na monitoring prywatny?

Jeśli kamery monitoringu poza obszarem posesji obejmują wyłącznie chodnik czy ulicę, wówczas wystarczy umieścić na ten temat stosowną informację. Można ją zawiesić np. na bramie posesji. Co w przypadku kiedy kamery obejmują obszar sąsiednich posesji prywatnych? Taka sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana. Warto wtedy zakupić kamery, w których jest możliwość ustawienia stref prywatności, tzn. kamera nie będzie rejestrować obrazu w wyznaczonej strefie, np. poza ogrodzeniem. Zgodnie z obowiązującymi przepisami właściciel sąsiedniej posesji powinien być nie tylko poinformowany o monitoringu, ale musi także wyrazić na niego zgodę – oczywiście chodzi tu o fakt rejestracji obrazu z jego prywatnego terenu. Oznacza to, że bez zgody sąsiada taki monitoring nie może być prowadzony. Co więcej, w przeciwnym razie osoba prowadząca taki monitoring może liczyć się z konsekwencjami prawnymi.

Kamera na posesji a przepisy Kodeksu Cywilnego – o czym pamiętać?

Jeśli kamery monitoringu obejmują obszar sąsiedniej posesji bez zgodny jej właściciela, wówczas mówić można o naruszaniu dóbr osobistych drugiego człowieka. Wiedzieć bowiem trzeba, że Kodeks Cywilny jasno określa, że wizerunek stanowi dobro osobiste człowieka. Jego naruszenie wiąże się z konkretnymi konsekwencjami prawnymi. Mowa tu o obowiązku zadośćuczynienia pieniężnego lub o zapłacie określonej sumy pieniędzy na wskazany cel społeczny. Mówiąc o przepisach Kodeksu Cywilnego, warto dodatkowo podkreślić, że kamera w domu bez zgody współmałżonka także jest nielegalna. Współmałżonek musi być poinformowany o monitoringu i musi również wyrazić na niego zgodę. Monitoring bez zgody współwłaściciela domu także nie jest zgodny z obowiązującym prawem.
Podsumowując, monitoring domu jednorodzinnego zgodnie z przepisami, jeśli obejmuje jedynie obszar własnej posesji i nie rejestruje obrazu, jest w pełni legalny. Jeśli obraz rejestrowany jest na nośnikach, wówczas konieczne jest przestrzeganie przepisów RODO. W przeciwnym razie trzeba liczyć się konsekwencjami prawnymi.